Torino’da bulunan Lingotto Eski Fiat Otomobil fabrikası, üzerinde bulunan ‘Çatı Test Pisti’ ile İtalya tarihi yerler arasında dünyada günümüze kadar gelen başka örneği olmayan endüstriyel anıtsal yapılardan biridir. Fiat Otomobil fabrikalarının bulunduğu Torino kenti, İtalya’nın tarihinde önemli bir yere sahiptir. Gerek İtalya’nın kurulmasında gerekse sahip olduğu otomobil sektöründe Torino adeta bir lokomotif gibi çok dinamik rol oynamış olmakla birlikte günümüzde de bu özelliğini devam ettirmektedir. Kentte şu anda da otomobil motoru, taşıt motoru ve otomobil üreten toplamda 38 adet fabrikanın bulunması kentin önemini göstermektedir.
Torino kentini sadece İtalya’da değil, Avrupa’da da etkili yapan İtalyan otomobil sektörünün öncüsü olmasıdır, zira ülkenin ilk büyük ve en kapsamlı otomobil fabrikası burada kurulmuştur. Torino’da bulunan ve Lingotto bölgesiyle özdeş ismiyle ünlenen Fiat Otomobil Fabrikası, aynı zamanda kendi içinde de ilkleri barındırır ve dünyada hala benzeri olmayan bir otomobil çatı test pistine sahip olmasıyla bu konuda endüstriyel mimaride tektir. Çatı test pistleri Lingotto dışında iki örnekte daha bulunmaktadır, bunlar Belçika’da Nessonvaux’da Imperia otomobil fabrikası ve Buenos Aires’te Palacio Chrysler binasıdır. Fakat ikisi de Lingotto çatı test pisti ile kıyaslanamaz.
Torino şehri sadece bu özellikleri ile değil, kültürel anlamda ve tarihi konularda da eşsizdir. İtalya’nın bugünkü İtalya Cumhuriyeti olmasındaki yegâne etkiye sahip olan Savoy hanedanlığı buradadır ve kent İtalya Krallığı’nın ilk başkentliğini yapmıştır. Savoy hanedanlığının sarayı olan kraliyet sarayı, günümüzde UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiş olup yine eşsiz bir müzeye, Torino Kraliyet Sarayı Müzeleri’ne ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca dünyadaki en özellikli otomobil müzesi olan Torino Otomobil Müzesi de Lingotto binasına çok yakındır. Kültür konusu açılmışken dünyanın ikinci en büyük Antik Mısır Medeniyeti Müzesi de yine buradadır. İlgilenenler için Via Nizza üzerinde Lingotto dışında başka sürpriz 20.yy başı mimarlık örnekleri olduğunu da söyleyelim, bu cadde fabrika ile birlikte gelişmiş, bu dönemde orta düzey yetkililer için müstakil evler ve işçiler için sosyal konutlar bu cadde üzerinde yapılmıştır, bu anlamda Via Nizza dönemi yansıtan örneklerle doludur.
Lingotto Eski Fiat Fabrikası fotoğrafları için tıklayınız
Lingotto Eski Fiat Otomobil Fabrikası Ziyaret Saatleri Bilgileri ve Giriş Ücreti
İtalya tarihi yerler arasındaki Lingotto binası, Torino kentinin merkezinden 5 km kadar bir mesafede bulunmaktadır ve ulaşımı her yerden kolaydır. Lingotto binası, Torino’nun Lingotto bölgesinde Via Nizza caddesi üzerindedir. Özellikle binanın girişinde durağı olan metro Lingotto’ya ulaşım için kullanılabilir. Ancak kente gezmek için geldiğinizi düşünerek ‘yürümelisiniz’ diyebiliriz. Torino tarihi şehir olduğundan dolayı kentin içinde yürümeniz size ayrı bir keyif verecektir. Şehir merkezine Po nehri kenarından da yürüyebilirsiniz. Zaten Torino Otomobil müzesi de nehir kenarında bulunmaktadır.
Günümüzde çok işlevli bir sosyal merkez olan Lingotto eski Fiat Otomobil Fabrikası binasına giriş, eğer bina içindeki otellerde kalmıyorsanız alışveriş merkezinin açık olduğu saatlerde 08:00 ile 22:00 saatleri arasında yapılmaktadır. Bina içinde bir alışveriş merkezi, konser salonları, sanat galerileri, okullar, oteller ve sosyal mekânlar yeralmaktadır. Bina içindeki bölümleri, alışveriş dükkânlarını, sanat galerisini gezmek isterseniz bu saatler arasında giriş yapabilirsiniz. Ancak Lingotto binası içindeki otellerde kalıyorsanız giriş ve çıkışlar ana giriş kapısından farklıdır.
Binanın en önemli özelliği olan ‘çatı otomobil test pisti‘ni ve yine çatı pistinin arasındaki Giovanni Agnelli’ye ait özel sanat koleksiyonunu gezmek için Pazartesi günleri hariç her gün 10:00 ile 19:00 arası (son giriş 18:15) binanın içindeki Pinacoteca Agnelli Sanat Galerisi’nden giriş yapmanız gerekmektedir. Buradaki asansörler ile çatıda bulunan piste çıkabilirsiniz. Pistin kapalı olduğu tarihler 1 Mayıs, 2 Haziran, 15 Ağustos, 1 Kasım ve 8 Aralık’tır. Lingotto çatı pistine giriş ücreti ise 8 Euro’dur. Ancak pistte ve sanat galerisi içerisinde bir etkinlik olduğunda giriş ücreti fiyatları değişmektedir. Maalesef artık çatıda halka açık otomobil sürüşleri yapılmamakta, sadece özel bazı etkinliklerde çatıya otomobil çıkarılmaktadır. Daha detaylı bilgi için aşağıdaki kaynakça bölümüne bakabilirsiniz.
İtalya Tarihi Yerler Lingotto Eski Fiat Otomobil Fabrikası Tarihçesi
Eski Fiat otomobil fabrikası tarihi bilgilerine geçmeden önce, otomobilin tarihi hakkında bilgi almak isterseniz ve bu bilgiye atlı arabaları da eklemek isterseniz eğer Portekiz’deki Ulusal Atlı Araba Müzesi bilgilerine göz atabilirsiniz. Ancak otomobilin keşfi (bulunuşu) ve gelişimi ile ilgili kısa bilgilere, Lingotto’ya da çok yakın olan Torino Otomobil Müzesi sayfasından da ulaşabilirsiniz. Bugün İtalya otomobil sektörü dünyada bir dev olmuş olsa da aslında İtalya’daki otomobil sektörü Avrupa’dan çok ama çok geç bir tarihte başlamıştır. Geç başlamasına rağmen bugün dünya otomobil pazar payının çoğunu elinde tutmakla birlikte İtalya otomobil markaları, özellikle yarış pistlerindeki hız tutkunlarından, orta halli kullanıcıya kadar her kesime hitap etmektedir.
İtalya’da yapılan ilk otomobil 1896 yılında Stefanini-Martina olmuş ve bunu 1898 yılında Isotta-Fraschini takip etmiştir. Fiat Spa ise 1899 yılında Giovanni Agnelli tarafından kurulmuştur. Fiat kelimesinin açılımı Fabbrica Italiana Automobili Torino (Torino’nun İtalyan Otomobil Fabrikası)’dır. Fiat ilk kurulduğunda kısaltmanın tüm harfleri büyüktür (FIAT), ancak Fiat kısaltmasının küçük harflerle yazılması için 1906 yılına kadar beklenilecektir.
Fiat Markasının Kuruluşu ve İlk Otomobil Üretimi (Fiat Torino’dur, Torino İtalya’dır)
1899 yılında Giovanni Agnelli tarafından Torino’da Corso Dante’de 50 kişilik ufak bir fabrikada kurulan Fiat’ın ilk üretimi 1900 yılında 120 kişilik ekiple, 24 adet 4 HP modeli olmuştur. İtalya’da kısa sürede yükselen firma, doğal olarak daha büyük ve daha güçlü, zamanının ihtiyaçlarını karşılayabilecek ve çok daha ötesine geçecek bir fabrika yapılmasını düşünmeye başlamıştır.
1900 yılında 150 kişilik fabrikanın daha büyük ve geniş bir alanda yapılanması gerektiği üzerine çalışmalar yapılmış ve aynı yıl Torino içerisinde Lingotto’da karar kılınmıştır. Çünkü bölge kırsal olduğu kadar düz bir ovadır. 1901 yılında 73 adet otomobil üreten Fiat’ın personel sayısı 137’dir. 1902 yılında 107 otomobil üreten fabrikada çalışan kişi sayısı 151 olmuştur. Artık bu tarihten sonra Fiat, üretimini katlanarak arttıracaktır. Sadece bir yıl sonra 201 çalışanla 268 adet otomobil üretilmiştir. Aynı yıl ise Amerika’da Ford markası 1685 adet otomobil üretmiştir. 1905 yılında Henry Ford, sadece 400 dolara 10.000 otomobil üreteceğini bildirmiş ve 1908 yılında yapılan fabrikasında yeni üretim teknolojileri denemiştir.
20.yy başında dünya çapında teknoloji geliştikçe kapitalist düzenin üretim mantığı daha da iştah açıcı bir hale gelmekte ve ‘en hızlı en seri üretim nasıl yapılır’ sorusunun cevabını bulmak için çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Örneğin Amerika’da Frank Bunker Gilbreth’in ‘Hareket Etüdleri’ konusundaki çalışmaları Frederick Winslow Taylor’a ilham olmuş ve ‘üretim verimliliği’ konusunda çalışmalarda bulunarak bu konularda çığır açmıştır. Taylor aynı zamanda ‘İşletme Yönetimi’nin babası olarak bilinmektedir. Gilbreth ise bir duvarcı ustası olarak başladığı iş hayatını müteahhitlik yaparak bir mucit ve başmühendis olarak bitirmiş ve Purdue Üniversitesi’nde dersler vermiştir. Giovanni Agnelli İtalya’da teknoloji ve üretimde yeni çığırlar açacak bu kişileri ve teknolojileri takip etmektedir.
Lingotto Bölgesi
1911 yılında İtalya tarihi yerler arasındaki Lingotto’ya tramvay hizmeti başlar. Lingotto bölgesi Giovanni Agnelli için vazgeçilmez hale gelmiştir. 1913 yılının 1 Nisan tarihinde Amerika’da Ford fabrikası, montaj hattı denemelerine başlamıştır. 1914 yılında Giovanni Agnelli, Fiat Otomobil Fabrikası için hazırlıklarına ve çalışmalarına başlar. Yanında gemi makine mühendisi ve mimar olan Giacomo Mattè-Trucco ile Amerika Detroit’deki Ford fabrikalarını gezer ve aynı yıl Torino’da kurmayı düşündüğü fabrika için saha çalışması yaptırır. 1915 yılında Ford markasının üretimde kat ettiği yol, Fiat’ı da hareketlendirmektedir. Fabrika’nın yeri belirlendiğinde İtalyan inşaat firması Porcheddu’ya inşaat işleri için yetki verilir ve aynı yıl fabrikanın yapılacağı alan için ilk arazi satın alması yapılır. Fabrikanın tasarım ve yapımını Giacomo Mattè-Trucco üstlenecektir.
İtalya Tarihi Yerler Lingotto Otomobil Fabrikası Yapımı
11 Temmuz 1916 yılında artık inşaat başlamıştır. İnşaat alanındaki yapılan ilk yapı, demiryolu ile gelen malzemeleri almak için yapılmış olan tek katlı bir binadır. Aynı yıl Eylül ayında fabrikanın ana hatlarının yapımına başlanır.
1917 yılının Kasım ayında inşaat işleri Cartesegna isimli bir inşaat firmasına verilecektir. Ancak bu firmanın tasarım arşivi kayıp olduğundan dolayı günümüze kadar gelen tasarım çizimleri mühendis mimar Giacomo Mattè-Trucco’ya ve Porcheddu firmasına aittir.
1917 yılında binanın bir kısmında (tek katlı olan kısmı) I. Dünya Savaşı için uçak motorları yapılmaya başlanır. Binanın tam teşekküllü çalışması için daha 6 yıl geçmesi gerekecektir. Bir yıl sonra ise Ford’un ‘Kartal Fabrikası’ adını verdiği büyük fabrikası açılır. Ford otomobil fabrikası 586 metre uzunluğunda olmakla birlikte beş adet montaj bandı etrafında yapılanmıştır. Fiat’ın sahibi, Ford’u yakından takip etmektedir.
1919 yılına ait çizimlerde bu zamana kadar hiç olmayan bir detay göze çarpmaktadır. Fabrikanın çatısında bir adet test pisti tasarlanmıştır. 1922 yılında çatısında pist olan Lingotto Fiat fabrikası bitirilmiştir.
22 Mayıs 1923 tarihinde fabrika resmen açılır ve Fiat’ın o zamanlar son modeli olan Fiat 501 üretimine başlanır. Bir sonraki yapılacak olan model ise Fiat 509’dur. Fabrika o zamanki İtalya Kralı Vittorio Emanuele III tarafından açılmıştır. Açıldığında Avrupa’nın en büyük otomobil üretim fabrikasıdır.
Fabrikada otomobiller en alt katta yapılmaya başlanır ve en üst katta bitirildikten sonra çatı test pistinde test sürüşüne çıkartılırdı. Lingotto fabrikasında 80 farklı model üretilmiştir.
1924 yılında Lingotto Fiat fabrikasının dikey şekilde üretim yapmasının dezavantajları hızla fark edilir. Ford o yıllarda bir arabayı 6 saat gibi bir sürede yaparken, Lingotto’da bir otomobil 29 saatte yapılmaktadır. Bunun üzerine binanın iki ucuna geniş bir şekilde spiral rampa yapılmasına karar verilir. Böylece ağır olan materyaller daha kolay taşınmaya başlanmış ve otomobil montaj süreci hızlanmıştır.
Dünyanın En Büyüğü
1926 ile 1929 yılları arasında Lingotto Eski Fiat Fabrikası binasına birçok ek yapılar ve özellikler tasarlanmış ve yapılmıştır. Bunlar talep ve üretim ile doğru orantılı olmakla birlikte, üretimi artırmanın da çözümlerini içermektedir. Tüm bu tasarımı Trucco tek başına tasarlamış ve hayata geçirmiştir.
1930 yılına gelindiğinde artık fabrika olabilecek en büyük boyutuna ulaşmıştır. Biraz daha genişlemesine imkân yoktur. 1931 ile 1935 yılları arasında ise sadece fabrika bölümlerinin içerisinde çeşitli revizeler yapılmıştır.
Fiat Lingotto fabrikası, her yeni üretilen otomobil modelinde artık biraz daha dar gelmeye başlamıştır. Fabrikanın üretimde daha hızlı olması için daha geniş alana ihtiyaç vardır. Özellikle 1934 yılında bu ihtiyaç artık kendini iyice belli etmeye başlamıştır. Ancak bununla birlikte savaş sonrası henüz toparlanamayan ekonomik koşullar Fiat sınıfına yönelik otomobil talebini aynı şekilde azaltmaya da başlamıştır.
1932 yılında piyasaya sürülen Fiat 522 modeli için kısa bir tanıtım videosu hazırlanır. Reklam filminde Lingotto fabrikası üzerindeki test pistinde yeni model Fiat otomobilleri test sürüşündedir.
Lingotto Fiat Fabrikası Üretime Yeterli Gelmiyor
1936 yılının Şubat ayında Giovanni Agnelli, artık mevcut fabrikanın alan ve genişlik olarak yeterli gelmediğini söyler. Bunun üzerine çalışmaya başlanır, amaç yeni bir fabrika veya üretim tesisi yapmaktır. 1937 yılında Mirafiori isimli bölgede geniş bir alanda yeni Fiat fabrikası için ilk çalışmalar başlamıştır bile. 1939 yılında yeni fabrikanın açılması kararlaştırılır, Lingotto Fiat fabrikasının askeri veya diğer kamu kuruluşlarından birisine verilmesi fikri tartışılır. Ancak II. Dünya Savaşı bu esnada patlak verir. Lingotto fabrikasında ise üretim devam etmektedir.
1930’ların sonlarına doğru fabrikanın çatısındaki test pisti de sorun çıkartmaya başlamıştır. Çatıda test edilen otomobillerin frekansları ve hızları, fabrika genelinde yapısal bozulmayı tetikleyen titreşimler ürettiğinden testler çatıda yapılmamaya başlanır.
Lingotto dışında çatısında otomobil test pisti olan iki örnek daha vardır. 1928 ile 1958 yılları arasında Belçika’da Nessonvaux’da Imperia otomobil fabrikası da üretim bölümünün çatısında bir test pisti barındırmaktaydı. Bu fabrika daha sonra kullanılmadığı için terkedilerek atıl bırakılmıştır. Buenos Aires’te ise Palacio Chrysler binasının üstünde bulunan test pisti sadece satış amaçlı idi. Günümüze kadar bozulmadan geldiği için Lingotto çatı test pisti hala kullanılma potansiyeli taşıyan tek örnektir diyebiliriz.
II. Dünya Savaşı sonrası Mirafiori Fiat fabrikası açıldığında, artık Lingotto fabrikası da daha küçük model Fiat otomobilleri için motor ve diğer parçaları üretecektir. Ta ki 1982 yılında kapatılana ve boşaltılana kadar.
Lingotto Eski Fiat Fabrikası Son Dönemleri
Giovanni Agnelli’nin fabrikasının Ford fabrikası gerisinde kalması da Lingotto’nun üretimde düşüşünü hızlandırmıştır. Ancak yine de Lingotto gerek yapıldığı dönemde, gerekse günümüzdeki fabrika tasarımları arasında bir hayalin gerçeğe dönüşmüş halidir. Öyle ki Fiat, Lingotto fabrikasını tasarlarken aslında dünya görüşünü ortaya koymuştur. Bu anlamda Lingotto eski Fiat fabrikası endüstriyel tasarımda bir anıtsal yapıdır. Günümüzde de bu bakış açısı devam etmektedir.
1981 yılında küresel ekonomik durgunluk sonrası fabrikanın katları artık boşalmaya başlamıştır. 1983 yılında Gianni Agnelli (Giovanni’nin oğlu), uluslararası 20 kadar mimarı Lingotto’ya yeni bir tasarım yapmaları için davet eder ve 1984 yılında tasarımlar Lingotto fabrikasında sergilenir.
1987 yılında yarışmayı kazanan mimar Renzo Piano ilk fizibilite çalışmasını yapmaya başlar. Fabrika binası devasa bir çok işlevli sosyal merkeze dönüştürülecektir. 1990 yılında projede bir kısım değişiklikler yapılır ve proje onaylanır. 1990’ların başında Lingotto eski Fiat fabrikası binası çeşitli sanat gösterilerine ev sahipliği yapmaya başlar. Oysa yarışma projeleri arasında birbirinden çok ilginç fikirler vardır; teknolojik park, bilimsel araştırma merkezi, makine müzesi bunlardan sadece bir kaçıdır.
İtalya Tarihi Yerler Arasındaki Lingotto Eski Fiat Fabrikası Sosyal Merkez Oluyor
Renzo Piano’nun projesine göre fabrika binasına oditoryum, konferans merkezi yapılır. İkinci kat tamamen dükkânlara ayrılır. Büyük bir sinema salonu ve iç avlunun bir kısmına ‘harikalar bahçesi’ denilen bir kapalı bahçe yapılır. Bunun yanında fabrikanın bir kısmında diş hekimliği ve hemşirelik okulu mevcuttur. Ayrıca bir de yabancı öğrencilerin konaklaması için bir otel yapılmıştır. Daha sonra dünyaca ünlü iki oteli de bünyesine katan Lingotto’nun ofis bölümüne ise Fiat Group ana yönetim merkezi yerleşir. Bubble adı verilen toplantı salonu ve Agnelli Sanat Galerisi ekleri projenin binaya eklediği önemli mimari kütlelerdir. Tüm bu projelerin uygulaması 2002 yılında bitirilir.
Günümüzde hala binanın bir kısmı Torino Politeknik Üniversitesi Otomobil Mühendisliği (Polytechnic of Turin) bölümüne aittir.
Lingotto Eski Fiat Otomobil Fabrikası Mimari Özellikleri
John Cook’un yapmış olduğu tarihsel araştırmalar Lingotto Eski Fiat fabrikası tasarım ve yapım aşamasını bizlere net bir şekilde ulaştırmaktadır. Bugün İtalya tarihi yerler listesi içindeki Lingotto fabrikasının orijinal çizimleri, Torino Üniversitesi Yapısal Mühendislik Bölümü arşivinde bulunmaktadır. Fabrikanın orijinal çizimleri ışığa duyarlı iki büyük proje dolabında saklanmaktadır ve iki metreye ulaşan boyutlardadır. Lingotto fabrikası içerisindeki Fiat arşivinde ise orijinal fotoğraflardan ve şirket içi yazışmalardan oluşan geniş bir arşiv bulunmaktadır.
Ana fabrika binası 507.3 metre uzunluğunda, 80.5 metre genişliğinde ve 27 metre yüksekliğinde orta avluları ile paralel beş katlı bir yapı olarak tasarlanmış ve yapılmıştır. Binanın kurgusu güneyden kuzeye olacak şekilde sekiz modüler simetrik blok dizisine göre yapılmıştır. Servis elemanları katların haricinde tutulmuştur, 4 adet iç avlu etrafındaki beş katlı paralel yapıların uzunluğu, boyunca beş çapraz bloktan oluşmaktadır. Lingotto binası betonarme yapım tekniğinde modüler sistemin kullanıldığı ilk örneklerdendir.
Giacomo Mattè-Trucco, beşe böldüğü inşaat yapısının her bloğunun arasına 5 cm’lik bir dilatasyon derzi bırakmıştır. Bunun sebebi ısı genleşme ve daralmalarında binanın gerilmesini sağlamaktır, bina dilatasyon derzinin kullanıldığı ilk örneklerden sayılabilir. Her modül 6×6 metrelik bir betonarme ızgara sistemi ile tasarlanmıştır. Sütunlar 40 cm’dir. Atölye içine maksimum güneş ışığının girmesi için pencereler iç avlu tarafı dâhil çok bölmeli ve büyüktür.
Üniversite arşivindeki daha eski çizimlere göre bina, aslında 8×8 metrelik bir yapısal ızgaraya dayandırılmış ve 24×40 metrelik bloklardan oluşacak şekilde 24×500 metre uzunluğunda tasarlanmıştır. Ancak bu şekilde neden yapılmadığına dair bir bilgi yoktur.
Çatı Test Pisti
Ayrıca 1919 yılına ait olan ve sonradan bulunan çizimlere göre fabrika binasının çatısında bir adet test pisti tasarlanmıştır. Bu pist tasarımının sonradan ortaya çıkmasının sebebi, fabrika yüksekliğinden tedirgin olanlardan saklanması için zaman zaman dile getirilmiş olsa da bunun gerçek olup olmadığı bilinmemektedir. Bu çatı otomobil test pisti, Carlo Olmo’ya göre araçların başka yerde test edilmesinin çok daha maliyetli olmasından kaynaklı olarak çatıda tasarlanmıştır. Zaten bu çatı pistinin olması da Lingotto’daki fabrikası İtalya tarihi yerler listesine aldırmıştır.
Binanın girişi sütunlu olmakla birlikte girişin üzerine büyük bir Fiat tabelası asılıdır.
Binanın ızgara planlı olmasındaki en büyük etkenlerden birisi de çalışanların hangi istasyonda çalıştığı ve bu istasyonun binanın neresinde olduğu ile ilgilidir. Öyle ki çalışanların tulumlarına konumlarını gösteren numaralar basılmıştır. Örneğin tulumda bulunan 1257 numara, o çalışanın 1. kat, 25. sıra (veya ızgara planındaki sütun), ve 7. bölümde çalıştığını göstermektedir. Böylece fabrika içindeki sütunların konumunu da belirleyen ızgara sistemi çalışanın hangi bölümde çalıştığını da göstermektedir.
Helikopter Pisti ve Bubble
Bugün Lingotto fabrikasının en göze çarpan alanları tabi ki çatıda bulunan otomobil test pistinin iki ucunda bulunan La Bolla (Bubble-Hava Kabarcığı) isimli cam toplantı salonu ve hemen yanındaki helikopter pisti ile Lo Scrigno (Treasure Box-Hazine Sandığı) isimli Giovanni e Marella Agnelli Galerisi’dir. Bu iki mimari ek çatı pistini farklı bir dilde birleştirir. Güneyde toplantı salonu ile helikopter pisti 42 tonluk iki kiriş tarafından taşınmaktadır. Kuzeyde ise Giovanni ve Marella Agnelli’ye ait sanat koleksiyonlarını barındıran ‘hazine sandığı’ dev bir çelik yapı olarak tasarlanmıştır. Zaten çatı pistine de buradan çıkılmaktadır.
Lingotto Eski Fiat Fabrikası mimarı Giacomo Mattè-Trucco Kimdir?
1869 yılında Fransa’nın Trivy kasabasında doğmuştur. 1893 yılında Torino Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünden mezun olarak 1906 yılında Fiat fabrikasında göreve başlamış ve Giovanni Agnelli’nin isteği üzerine Lingotto fabrikasını tasarlamıştır. Endüstriyel Mimari örneği olan birkaç bina yapmıştır. 1914 yılında Fiat bünyesinden ayrılarak kendi tasarım ofisini açmıştır. Giovanni Agnelli ile birlikte Amerika’daki Ford fabrikasına 1906, 1912 ve 1915 yıllarında üç kere ziyarette bulunmuştur. Lingotto fabrikasının yapımından sonra Fiat’ın rakip bir firmasına geçmiştir. Mimar olarak çok eseri bulunmamasına rağmen Lingotto ile kendinden sonra gelen mimarlara ilham vermiştir.
Lingotto Eski Fiat Fabrikasını Tekrar Tasarlayan Renzo Piano kimdir?
1937 yılında İtalya’nın Cenova kenti Pegli kasabasında doğmuştur. 1964 yılında Milano Politecnico Mimarlık bölümünden mezun olan Renzo Piano 1971 yılında profesyonel iş hayatına başlamış olup uluslararası birçok ödül kazanmıştır. Pritzker Mimarlık Ödülü (1998), AIA Altın Madalyası (2008), RIBA Altın Madalyası (1989) aldığı ödüllerden birkaçıdır. Avrupa’nın birçok yerinde kongre ve konser salonları yapan Piano, Osaka’da bulunan Kansai Uluslararası Havalimanı Terminali’ni de tasarlamış ve yapmıştır. Bundan dolayı Japon İmparatorluk Ödülleri’nin ve Kyoto Ödülleri’nin de sahibidir. Başarılarından dolayı 2013 yılında İtalya Cumhurbaşkanı tarafından ömür boyu senatör olarak atanmıştır.
Eğer bir gün Torino’ya gezi yapmaya karar verirseniz, İtalya tarihi yerler arasındaki Torino Lingotto fabrika binasına kesinlikle gitmelisiniz. 20.yy başındaki teknoloji ve üretim çılgınlığının tasarımcılara neler yaptırdığını ve şimdi bu tasarımın ne amaçla kullanıldığını kesinlikle görmeli ve bunları çatıda bulunan test pistinin manzarasına bakarken düşünmelisiniz.
Ayrıca İlgili Kaynaklar:
Torino Mısır Müzesi
Torino Otomobil Müzesi
Torino Kraliyet Müzesi
Lingotto Eski Fiat Fabrikası Açılış Saatleri ve Giriş Ücretleri
Lingotto fabrikasının dönüşümü
Lingotto Miti, Mekaniği ve Otomobilleri
Lingotto fabrikası güncel bilgileri
Yurtdışı gezilecek yerler listesi