İnsuyu mağarası Burdur ilinde bulunmak ile birlikte, Akdeniz bölgesindeki mağaraların içinde önemli olduğu kadar, Türkiye’deki mağaralar içerisinde de önemli bir konuma sahipti. Sahipti demekteyiz çünkü çevresel etkiler, küresel ısınma, yer altı sularının kuruması veya yollarının değiştirilmesi gibi sebeplerden dolayı bir zamanlar içerisinde irili ufaklı göller olan İnsuyu mağarası şu anda tamamen susuz bir durumdadır. Fakat Akdeniz bölgesinde gezilecek yerlerin arasında hatırı sayılır bir yer edinmiştir. Çünkü ülkemizdeki ‘haritalanmış en uzun mağara’ olma özelliğine sahiptir.
İnsuyu mağara sistemi hakkında tüm bilgileri bulabileceğiniz bu içerikte, mağaranın oluşumu, keşfi, içerisinde barındırdığı kaya oluşumları gibi konular da bulunmaktadır. Ayrıca mağaranın efsaneleri, özellikleri, yürüme parkuru uzunluğu gibi konular da yazı içeriğinde yer alan diğer konu başlıklarıdır.
Ülkemizde İnsuyu mağarası gibi görülmesi gereken birçok mağara bulunmaktadır. Ancak yapı olarak Dupnisa mağarası ile benzerlik göstermektedir. Ayrıca rakımı yüksek olan bir başka mağara da Gümüşhane’de bulunan Karaca mağarasıdır.
İnsuyu mağarası fotoğrafları için tıklayın
İnsuyu Mağarası Giriş Ücreti ve Ziyaret Saatleri 2024
Her gün 08:30’da açılan İnsuyu mağarası, yaz mevsiminde 19:00’a kadar, kış mevsiminde ise 17:00’e kadar açıktır. İnsuyu Mağarası giriş ücreti 2023 yılında şu şekilde düzenlenmiştir; tam bilet 20 TL, öğrenci bileti 10 TL, öğretmenlere ise 15TL’dir. Kültür bakanlığı bünyesinde olmadığından dolayı Müze Kart geçmemektedir.
Mağara girişinde Burdur Öğretmenevi Müdürlüğü’nün işlettiği güzel bir dinlenme tesisi vardır. Bu tesisteki ücretler geçen yıllarda gayet uygun olsa da, günümüzde bilgilere göre özel bir işletme/kişiye verildiği için biraz pahalı gelebilir. Bununla birlikte profesyonel olarak mağaracılık sporu ile ilgilenenlere mağara keşfi için izin verilmektedir ki bu da her mağarada olabilecek bir şey değildir.
İnsuyu Mağarası Nerede ve Nasıl Gidilir?
Öncelikle Burdur ile İnsuyu mağarası arasında 12 km kadar bir mesafe vardır ve eğer Burdur merkezden gidecekseniz Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi önünden geçilerek gidilmektedir. Isparta üzerinden gidecekseniz eğer Ağlasun ve Çeltikçi yolunu da kullanabilirsiniz. Antalya üzerinden ise Burdur yolunu takip etmeniz gerekmektedir. Kısaca söylemek gerekirse Antalya Burdur yolunun üzerinde kalmaktadır.
Sagalassos antik kentine de 30 km kadar mesafede olan mağaranın bu yöndeki yolundan gidecekseniz eğer, yolda dikkatli olmanızda fayda vardır. Sagalassos ile İnsuyu mağarası arasındaki yol oldukça virajlı ve kestirilemez bir durumdadır.
İnsuyu Mağarası Özellikleri ve Yapısı
Mağara sistemi kesinlikle bir doğa harikası olmakla birlikte rakımı (denizden yüksekliği) 1200 metredir. Coğrafik olarak Batı Toros dağlarının kuzeydoğusunda yer almaktadır.
Jeolojik olarak kalkerlerden meydana gelmiştir. Kalker kireçtaşı demektir. Kalkerin suyla birleşmesi sonucu oluşan sarkıt ve dikitler, dehlizlerle birlikte mağara içinde bolca görülebilir. Özellikle bir kısım sarkıtlar siyah renktedir. Bu sarkıtlar ve dikitlere genel olarak damlataş oluşumu da denilmektedir. Damlataş oluşumu, sarkıtlar ile dikitlerin yanında mağara içerisinde perde, duvar, sütun biçiminde de görülebilmektedir.
Mağara içindeki sarkıtlar ve dikitlerdeki 1 metrelik uzunluğun, 10.000 ile 15.000 yılda oluştuğu tahmin edilmektedir. Bununla birlikte bazı sarkıt ve dikitlerin 4 metre kadar uzunluğu bulunmaktadır. Mağara içerisinde irili ufaklı 9 adet göl bulunmaktadır. Ancak bu göllerin yerinde şu anda susuzluktan dolayı yeller esmektedir. Gezilebilen galerilerin uzunluğu 330 metre kadar olsa da mağara yeryüzünün derinliklerine doğru yatay bir biçimde devam etmektedir. Toplamda 8 bin 350 metre uzunluğu bulunan mağaranın, 2013 yılında yapılan keşfe kadar uzunluğu 525 metre olarak düşünülmüştür.
Burdur İnsuyu Mağarası Tarihçesi ve Keşfi
Tarihçi ve Yazar olan Osman Koçıbay’ın araştırmalarına göre İnsuyu mağarasının ilk keşfi 6 Mayıs 1931 yılında ‘Moruk Dayı’ lakaplı Mustafa Koçay tarafından keşfedilmiştir. Bu keşifte mağaranın 117 metre kadar içine girilebilmiş ve mağara içindeki göller keşfedilmiştir. Bu keşifte bulunanlar mimar Hüseyin Usta, Belediye Başkatibi Şükrü Ermumcu, Muhasip Muavini Ahmet ve Ayar memuru Ali Yardımcı’dır. Bu keşfe Mehmet Altan rehberlik ve liderlik etmiştir.
Yine Burdur’un su ihtiyacını karşılamak için mağarada 1933 ve 1934 yıllarında da keşif yapılmıştır.
Mağarada ilk bilimsel çalışmalara Prof. Dr. Temuçin Aygen tarafından 1952 yılında başlanmıştır. 1956 yılında ise Burdur İl Özel İdaresi öncülüğünde İnsuyu Turistik Tesisleri kurulmuştur. Bu tarihten sonra çalışmalar, bu İl Özel İdaresi tarafından yürütülmüş ve Vali Vefik Kitapçıgil desteği ile 1965 yılında mağara turizme kazandırılmıştır. Bu anlamda mağara, Türkiye’de turizme açılan ilk mağaradır.
2011 yılında yeraltı sularının alçalmaya başlamasıyla iki bölümden oluşan mağaranın ikinci bölümü keşfedilmiştir. Bu bölümde yapılan ölçümler ve haritalandırma sonucunda İnsuyu mağarasının Türkiye’nin ‘haritalanmış en uzun mağarası’ olduğu tescil edilmiştir. Buna göre mağaranın ölçülebilen uzunluğu 8 bin 350 metredir.
İnsuyu mağarası 2000 yılında Vali Necati Devecioğlu tarafından restore ettirilmiştir. Bu restorasyon işlemlerinde mağara içindeki ışık sistemi ve çevresi düzenlenmiş, ses ve müzik sistemi mağaraya dahil edilmiştir.
Burdur İnsuyu Mağarası Efsanesi
İnsuyu mağarasına dair iki efsane bulunmaktadır. Bunlardan ilki Burdur canavarı efsanesidir. Mustafa Koçay, mağaraya keşif ekibinden ayrı olarak girdiğinde (1931 yılı ilkbahar mevsimi başları) sürünerek ilerlerken bir kemik yığını görür. Gördüğü kemiklerden dolayı burada bir hayvanın olacağını düşünerek ürperir ve mağaradan yine sürünerek çıkar. Bu olay birkaç yüzyıl önce yaşanan bir olayı akla getirmektedir. Sagalassos antik kentini de keşfeden Fransız gezgin Paul Lucas 1714 yılında Burdur’a ikinci defa geldiğinde bir hayvan görür ve bunu resmeder. Söz konusu resme ve yazıya aşağıdaki ‘ilgili kaynaklar’ bölümünden ulaşabilirsiniz. İşte bu hayvan veya canavarın Mustafa Koçay’ın ürktüğü, kemikleri bırakan hayvan olduğu düşünülmektedir. Ayrıca Paul Lucas, çizimin bulunduğu kitabı 1720 yılında Amsterdam’da bastırmıştır.
İkinci efsane ise Sagalassos antik kenti ile kısmen ilgilidir. Sagalassos kentinin kralı Severianus kızı Asume’yi soylu bir ailenin oğluyla evlendirmiştir. Fakat yeni evliler bir türlü geçinemez. Bunun üzerine kral, kızı ve damadını cezalandırmak için İnsuyu mağarasının en uzak yerine hapsettirir ve yanlarına yiyecek, içecek hiçbir şey vermez. Asume ve eşi zamanla mağaranın içinde bulunan şifalı sudan içerek hayatta kalırlar ve bu esnada da birbirlerini sevmeye başlarlar.
Sevgileri parlak bir ışık olan çift, bu ışık sayesinde çıkış yolunu bularak mağaradan çıkacaktır. İşte o gün bugündür mağarayı ziyaret eden çiftler hiç ayrılmayacaktır.
Ayrıca İlgili Linkler:
Türkiye’de görülecek mağaralar ve mağara sistemleri
Akdeniz bölgesi gezilecek yerleri
Akdeniz bölgesi antik kent tarihi yerleşim ve gezilecek yer fotoğrafları
Türkiye müzeler, antik şehir ve tarihi kentler
İnsuyu mağara sistemi keşfi
İnsuyu mağarası bilimsel keşif makalesi