Ayasofya Camii hakkında tüm bilgiler; adını dünya sanat ve mimarlık tarihine altın harflerle yazdırmış olan Ayasofya hakkında merak ettiğiniz, bilmek isteyeceğiniz her şey olan tarihi bilgileri, mimari ve onarım bilgilerini, efsanelerini ve gezginlerin günümüze kadar gelen ve bizlere aktarmış oldukları detayları kapsamaktadır.
Ayasofya’nın sanat ve mimarlık kadar, insanlık tarihindeki önemi de büyüktür. Örneğin, Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’u fethettiği gün; Orta çağın bittiği ve Yeniçağın başladığı gün, gittiği ilk yer Ayasofya olmuştur. Gerek yapılışı, gerekse barındırdığı istatistiki bilgileri ile toplumları yönlendirişi de ayrıca önemlidir.
İlk yapıldığı anda kilise ve katedral olarak anılan, sonrasında cami, külliye ve müze olan, günümüzde ise camii olarak insanlığa hizmet veren Ayasofya, Bizans döneminden beri ayakta kalan Türkiye’nin anıtsal yapılarındandır.
“İnsan nefesi bile Ayasofya’yı tahrip edebilir.” İlber Ortaylı
Ayasofya Hakkında Tüm Bilgiler
Bu içerikte Ayasofya tarihçesi, Ayasofya mozaikleri, Ayasofya efsaneleri, Ayasofya’nın mimari özellikleri ve onarımları, Ayasofya’da yapılan kazılar ve daha fazlası hakkında tüm bilgiler bulunmaktadır.
Ayasofya kaç yılında yapıldı, Ayasofya mozaiklerinin anlamları, Ayasofya’da Müslüman ve Hristiyan efsaneleri, Ayasofya’nın bilinen ölçüleri ve ebatları, Ayasofya kazılarında neler çıkartıldı gibi soruların cevapları Ayasofya hakkında tüm bilgiler isimli ana içeriğe ait detaylı bölüm sayfalarındadır.
Ayrıca her yıl ülkemizde 18 Mayıs’ta kutlanan Dünya Müzeler Günü kapsamında Ayasofya Camii de gece 24:00 e kadar açık olan müzelerimizden biriydi. Bu özel günde açık olan bir başka müze de Ayasofya Camii yanı başında olan İstanbul Arkeoloji Müzeleri‘dir.
Ayasofya Tarihçesi Bilgileri
İstanbul Ayasofya Camii tarihi bilgileri ile ilgili ilk vereceğimiz bilgi: günümüze gelene kadar 3 defa inşa edilmiş olmasıdır. Birçok tarihçi bu mabedin Büyük Konstantin (1. Konstantin) eseri olduğunu söylese de aslında yapı ancak oğlu olan 2. Konstantin (2. Constantinus) zamanında bitirilmiştir. Aynı dönemde 25 Şubat 360 (bazı kaynaklarda 15 Mayıs) yılında açılmıştır. Burada hemen ek bilgiler vermek gerekmektedir; bildiğiniz üzere 1. Konstantin, Doğu roma imparatorluğunun kurucusu ve ilk imparatorudur. Hıristiyanlığın, Milano Fermanı (313) ile Roma imparatorluğunda hürriyetine kavuşması akabinde 324 yılında Roma İmparatorluk merkezi İstanbul’a (Konstantiniye – Konstantinopolis) gelmiş ve bir takım kiliseler yapılmaya başlanmıştır… (devamı için)
Ayasofya Mimarisi
Ayasofya son derece karmaşık bir mimari girişimdir. Genişletilmiş (rüzgârdan şişmiş yelken biçimindeki) kubbeli bazilika olarak adlandırabilir. (Buna benzer bazilikal mimariler özellikle Suriye ve İç Anadolu’da değişik biçimlerde uygulanmıştır.) İki yarım kubbe arasında bir merkezi kubbeyle örtülmüş ve uzunlamasına plan ile merkezi planı birleştiren dikdörtgen bir yapıdır. 48 x 32 m ölçülerinde olan iki narteks ve revaklı atrium hariç tutulduğunda iç ölçüleri 70×75 m olan yapının uzunluğu yaklaşık 135 m’ye ulaşmaktadır. Ayasofya’da neften önce batıda iki narteks yer almaktadır. Dıştaki narteks, atriumun doğu kanadını oluşturup tamamen kapalıdır. Buradan iç nartekse 5 kapıdan girilebilir. İç narteksten de kilisenin nefine 9 kapıdan girilmekteydi. Kısaca bahsetmek gerekirse Ayasofya, iç ve dış olmak üzere iki narteks, üç nef ve bir apsisten meydana gelmiş, iki katlı ünik bir yapıdır. Ayasofya hakkında tüm bilgiler, Ayasofya mimarisi isimli makalemizde… (devamı için)
Ayasofya Mozaikleri
Ayasofya Camii mozaikleri bilgileri (Mosaics of Hagia Sophia) ile ilgili bir çok hikâye anlatılmakta ve Ayasofya mozaiklerinin restorasyonları hakkında parça parça bilgiler, internette birbirini sıklıkla tekrar eder biçimde bulunmaktadır. Ayasofya’nın süslemelerinin ilk halinden ve Ayasofya’daki ilk mozaiğin neden yapıldığına dair birçok bilgi bu makalemizde sizlere sunulmaktadır. Ayasofya’nın en sade halinden itibaren, Ayasofya’daki tüm mozaikler hakkındaki bilgiler kaynakça bölümündeki eserlerden derlenmiştir.
I. Justinianus (Iustinianos – Jüstinyen)’un yaptırdığı kilisenin orijinal süslemelerinde kesinlikle hiçbir tasvirli imge olmamakla birlikte, sadece metrelerce uzayıp giden kenarlarında meyve, çiçek desenleri ve geometrik süslemeler olan altın ‘tessera’lar bulunmaktaydı. Bunun sebebi kilisenin batıdan çok doğu geleneğini yansıtmasıydı. Aslında Ayasofya’daki mozaiklerin erken tarihi belirsizlik taşımaktadır. Çünkü yapılmış olan her türlü öyküleyici ya da tasvirli çalışma İkonoklast dönemde örtülmüş veya tahrip edilmiştir. Ayasofya’nın bilinen mozaiklerinin tarihi, gerçekte Ortodoksluğun tekrar kurulması ile başlamıştır… (devamı için)
Ayasofya Gezginleri
Her dönem ilgi odağı olan İstanbul’a gezginler gelmiş ve bize çeşitli bilgiler, efsaneler iletmişlerdir. Özellikle yapıları hakkında da bilgiler veren bu gezginler Ayasofya hakkında da gördüklerini bizlere eserleri, yazmaları ve kitapları aracılığıyla ulaştırmışlardır.
Bu bölümde, Semavi Eyice’nin ‘Yabancıların Gözüyle Bizans İstanbul‘u isimli kitabındaki yazdıklarından aktarmalar yapılmıştır. Bu eserin okunması ile kendi zamanlarının İstanbul’u ve diğer yapıları hakkında daha çok ve detaylı bilgi edinilebilir. Özellikle İstanbul gibi kadim bir kente gelen bu seyyahlar, ilk duraklarının Ayasofya olması sebebiyle bizler tarafından Ayasofya gezginleri olarak anılmaktadır. Ayasofya hakkında tüm bilgiler, gezginlerin gözüyle…(devamı için)
Ayasofya Camisi (Ayasofya Müzesi) Hakkında Efsaneler ve Diğer Bilgileri
Sanat ve mimarlık tarihinde büyük öneme sahip olan Ayasofya ile ilgili birçok efsane olması doğaldır. Özellikle Konstantiniyye’ye sahip olmuş medeniyetler, Ayasofya ile ilgili çok detaylı efsane, öykü geliştirmiştir. Doğal olarak Bizans kültüründe görülen bu efsaneler, sonrasında İslamiyet’te de yaygın bir şekilde kendini göstermiştir.
İslami eserlerdeki bazı olaylar ve imgeler aslında kaynak olarak Bizans eserlerini referans almıştır. İslamiyet zamanında yazılan bazı efsanelerden etkilenen ve sonradan yazılan eserler de Bizans’a mal edilmiştir.
Bu bölümde Ayasofya efsaneleri yine çeşitli kaynaklardan derlenmiştir. Bazı efsanelerin kaynakçaları belirtildiği gibi bazılarının kaynakları bulunamamıştır. İnsanoğlu, tarihinin her döneminde efsanelere daha çok rağbet etmiştir. Bazı efsanelerin de her daim bir doğruluk payı olabileceği okurların tercihindedir. Unutmamak gerekir ki bizler de efsanelerdeki doğruluk payını da her daim sorgulayabiliriz.
Belirttiğimiz gibi Ayasofya efsaneleri için bu efsaneler tarihsel süreçte bir yere sahiptir. İnsanların birbirini etkilemek için anlatılan gündelik hikâyeler bu bölümde yer almamaktadır… (devamı için)
Ayasofya hakkında tüm bilgiler konulu bu tanıtıcı makalemizde, sadece İstanbul ve Türkiye’nin değil, tüm dünyanın sanat tarihi, mimari ve dinsel anlamlarda özen gösterdiği, önem verdiği bir mabed hakkında, Ayasofya hakkında hey şeyi bulacaksınız.
Ayasofya hakkında her şey; mimarisi, tarihçesi, önemi, efsaneleri, mozaikleri tüm detayları ile Ayasofya makalesinde.
Kaynakça ve Ayrıca İlgili Kaynaklar:
Bizans Dönemi İstanbul’u Konstantinopolis
İstanbul Kronolojik Tarihi
Marmara bölgesi gezilecek tarihi yerleri ve müzeleri
Marmara bölgesi önemli tarihi yer fotoğrafları
Türkiye müzeler, antik şehir ve tarihi kentler
Bizans Mimarisi – Semavi Eyice
Bizans’ın Gizli Tarihi – Prokopius (Çeviren, Orhan Duru)
Türk Metinlerinde Konstantiniye ve Ayasofya Efsaneleri – Stefanos Yerasimos
Ayasofya – W.Eugene Kleinbauer & Antony White
Ayasofya Müzesi – Erdem Yücel
Ulu Mabed Ayasofya – İsmail Kandemir
Ayasofya’nın Mimari Özellikleri ve Süslemeleri – Ali Can Özçelik
Üç Devirde Bir Mabed-Ayasofya – Prof.Dr. Ahmet Akgündüz
Belgeler Işığında Ayasofyanın Geçirdiği Onarımlar (Doktora Tezi) – Hasan Fırat Diker
Arienler vaftizhanesi
Haçlı seferleri
Ayasofya tapusu
Ayasofya payandaları