Uzungöl, Uzungöl tabiat parkı içinde bulunan ve son yıllarda harap edildiğine dair bilgileri her yere ulaşan, doğa harikası tarihi bir beldemiz ve doğal parkımızdır. Tabiat parkı hakkında ilgili son bilgiler; son halini, Uzungöl nerede, nasıl gidilir gibi soruların yanı sıra bu beldemizdeki ve Uzungöl tabiat parkı içindeki son yıllarda var olan Arap istilasını, tabiat parkı içindeki doğa katliamını Uzungöl gezi makalesi içeriğinde anlatmaya çalışacağız. Karadeniz bölgesinde görülmesi gereken gezilecek yerlerden biri olmasına rağmen artık ne yazık ki bu özelliğini kaybetmiştir diyebiliriz.
Uzungöl nerededir diye soracak olursak eğer, Trabzon’un Çaykara ilçesine bağlı turistik bir beldedir. Sık ormanları ve doğal güzelliği ile turistleri cezbetmektedir. Adını kıyısında bulunduğu gölden alır. Bu göl yamaçlardan düşen kayaların, Haldizen deresinin önünü kapatmasıyla oluşmuştur.
Uzungöl’e nasıl gidilir diye soracak olursanız, Karadeniz sahil yolundan 44 km kadar içerdedir. Trabzon Of ilçesinden tabela ile yol sapağı mevcuttur. Uzungöl rakımı 1250 metredir. Diğer yanda ise Bayburt’tan da gelinebilir, ancak bu yol çok risklidir.
Uzungöl, Trabzon fotoğrafları için tıklayınız
Uzungöl Tabiat Parkı Hakkında bilgiler
Öncelikle belirtelim ki, 2005 yıllarından önce çekilen fotoğraflardaki gibi değil artık bu nadide gölümüz. Dolasıyla Uzungöl’e gitmek istiyorsanız bunu bilmelisiniz. Eski ve yeni tarihli fotoğraflara ve haberlere bakmalısınız gitmeden önce. Dağların arasına gizlenmiş bu mücevher beldenin nasıl değiştiğini, yöresel ahşap evler yerine havuzlu betonarme evler ve siteler yapıldığını, özgün dokusundan uzaklaşan bu yerleşimin nasıl çevreye saygısız hale geldiğini bilerek yola çıkmalısınız.
Uzungöl Tabiat Parkı, Türkiye’nin yağmur ormanlarının bulunduğu Karadeniz Trabzon’da, Soğanlı ve Kaçkar Sıradağları’nın birleşim yerinde bulunmaktadır. Bu bölge aynı zamanda yerkürenin ılıman bölgede bulunan en yaşlı ormanlarına ev sahipliği yapmaktadır. Bol yağış ve nisbi ılıman iklimi sayesinde yılın her mevsiminde yeşildir.
Uzungöl Tabiat Parkı’na Gitmeli mi?
Sonuç olarak korumamız gereken doğal kaynaklarımızı, doğal hayatımızı, Karadeniz gibi bir bölgemizi ne yazık ki kendi ellerimizle öldürüyoruz. Yeşili ve doğayı seven bir millet olmaktan çıkıp, etrafına zarar veren bir millet haline gelmeye başladık. Bir ağacın büyümesinin ne kadar zor olduğunu en çok Karadeniz insanı bilir, diye düşünürken, bir de bakıyoruz ki Karadenizlilerin çoğu kendi elleriyle ağaçlara zarar veriyor.
Kendi ellerimizle zarar veriyoruz tabiata. Hem de en çok ihtiyaç duyduğumuz bu sıcak ve küresel ısınmanın gittikçe arttığı zamanlarda. Eğer gezi yazımızın burasına kadar sıkılmadan gelebildeyseniz bir noktayı daha hatırlatmakta fayda var. O da son yıllarda Karadeniz bölgesinde artan sel haberleri. Sıklıkla okuyorsunuz değil mi artık?
Yani yeşildi. Uzungöl Tabiat Parkı hakkında bilgiler için ve bu konudaki detaylar için yazımızın ilerleyen bölümlerinde değineceğiz. 3 Ekim 1989 yılında ‘Uzungöl Tabiat Parkı’ ilan edilen belde, 2000’li yıllardan sonra yerli ve yabancı turistlerin gittikçe artan bir şekilde uğradığı ve dinlendiği bir yer haline gelmiştir. 1989 yılında ‘Tabiat Parkı’ statüsü verilen bu doğal yer 16.250 dekar olmakla birlikte, bunun 12.550 dekarı orman ve açıklık, 3070 dekarı mera veya otlak, 630 dekarı da iskan alanıdır. Ancak gerçekten öyle midir?
Tabiat Parkı statüsüne daha sonraları Uzungöl Doğal Sit Alanı, Özel Koruma Çevresi gibi statüler eklense de gün geçtikçe burada artan şey sadece iskan alanıdır. Güney illerimizdeki otel yapımı için çıkartılan yangınlar gibi, Karadeniz bölgemizde de yangınların oluşmasının sebeplerini iyi düşünmek gerekir.
Uzungöl Tabiat Parkı Statüsü İptal Bilgileri
Kasım 2017 tarihinde TBMM Çevre Komisyonu, Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu Tasarısına göre hem Türkiye’deki milli parklar, milli park, tabiat parkı gibi statülerden çıkartılacak, hem de Uzungöl ile Ölüdeniz’in de ‘Tabiat Parkı’ statüleri iptal edilecekti. Bu tasarıyı hazırlayan ise Orman ve Su İşleri Bakanıdır. Üzerinden neredeyse 1 yıla yakın bir süre geçmesine rağmen ise herhangi bir bilgi mevcut değildir. Gerçekten değil midir?
Buna rağmen 2007 yılında Uzungöl’de bulunan göl ve etrafı doğal bir haldeyken 2008 yılından itibaren çeşitli biçimlerle göl etrafında beton duvar inşaası ve çeşitli inşaatlar görülmeye başlanmıştır. 2015 yılında ise bu betonlaşma had safhaya varmıştır. Hatta bu beton set göze çok çirkin gelmesin diye etrafının ağaçlandırıldığı da birkaç haber sitesinde haber olmuştur. Bu konudaki haberlere aşağıda kaynakça bölümünden ulaşabilirsiniz.
2011 yılından sonra bölgeye gelen Araplar, son yıllarda yöre halkının çoğuyla anlaşmış; burası ve Ayder yaylası başta olmak üzere bir çok Karadeniz kırsalından yer almıştır. Bırakın temiz havada ‘şöyle iki kadeh parlatayım’ demeyi, çay satılmayacak hale gelecek olan Uzungöl’de yolda medeni bir insan görmek bile çok zor artık. Öyle ki 2016 yılındaki Arap sayısı, 2017 yılında ikiye katlanmış durumdadır. 2018 yılını siz düşünün artık.
Bütün bunlara ek olarak Uzungöl’ün nüfusu 2017 yılında 1587’dir. 2018 yılında çıkartılan imar affından ise yararlanacak olan kişi sayısı 862’dir. Başka bir deyişle Uzungöl’deki kaçak yapı sayısı 862’dir.
Uzungöl Tabiat Parkı ve Karadeniz Yeşil Yol Projesi Bilgileri
Son yıllarda Karadeniz yaylaları başına bir de ‘Yeşil Yol’ projesi çıktı ne yazık ki. Karadeniz bölgesindeki yaylaları birleştirecek olan proje, Karadeniz’in tüm doğal havasını ve çevresini ne yazık ki kötü yönde değiştirecek. Tüm çevre örgütleri ve Sosyal örgütler böyle düşünmekte. Biz de böyle düşünmekteyiz.
Samsun’dan Artvin’e kadar olan proje Uzungöl’den de geçiyor. 2016 yılında başlayan proje, bittiğinde 2600 km uzunluğunda olacak. Bu proje kapsamında Karadeniz yeni Uzungöl’lere ve Ayder’lere kavuşacak denilse de pek akla yararlı bir proje olarak görünmemektedir. ‘Yeşil Yol’un geçtiği yerdeki tüm doğal hayat sekteye uğrayacaktır.
Sultan Murat yaylası, Uzungöl’e bağlanacak, oradan da Şekersu ve Bayburt’a devam edecektir. Pek tabi ki yolun geçtiği yerler de imara açılmıştır.
Uzungöl Tabiat Parkı Doğal Hayatı
Peki hunharca katledilen Karadeniz bölgesinin narin beldesi Tabiat Parkı içerisindeki yabani hayat nasıl? Her ne kadar gün geçtikçe azalmış olsa da yine de yabani hayatı anlatmaya çalışalım.
Uzungöl, dört mevsim yeşil kalabilen bir yerdir (ki yakında artık böyle kalmayacak). Göl ve çevresinde genellikle bulunan ağaç türleri kayın, köknar, doğu ladini, akçaağaç, kızılağaçtır. Özellikle sonbahar aylarında bu ağaçlar kırmızı tonlarına büründüğü için sonbaharda tüm çevre ayrı bir görsel şölen biçimindedir. Demirkapı ve Soğanlı dağlarında tesbit edilmiş 60’tan fazla endemik bitki bulunmaktadır.
Tabiat parkı, yabani hayvan hayatı açısından da zengin bir çevre içerir. Bu hayvanlardan bozayı, tilki, karaca, vaşak, dağkeçisi, tavşan ve yırtıcı kuş türleri başı çekmektedir. Pek tabi ki Uzungöl’de yaban ördeklerini izleyebilmek mümkündür. Ancak vahşi doğa hayvanlarını görebilmek için tabiat parkında gezinmek gerekecektir. Ancak bu konuda da dikkatli olunması gerekmekte. Çevreyi veya yöreyi bilen, doğal ve vahşi hayatı tanıyan kişilerle yürüyüşe çıkılmasını tavsiye etmekteyiz.
Çünkü tabiat intikamını bizden gittikçe artan bir şekilde alıyor artık. Üzülüyoruz Karadeniz’i böyle görmeye.
Ayrıca bakınız:
Karadeniz bölgesi tarihi yerler ve gezilecek önemli yerler
Karadeniz bölgesi fotoğrafları
Türkiye müzeler, antik şehir ve tarihi kentler
Uzungöl çevresine örülen duvar
Uzungöl’deki yapılaşma